سبک طراحی ممفیس ؛ هنر جسورانه پست مدرن

اگر به رنگ‌ها و الگوهای جسورانه و متفاوت علاقه دارید، سبک طراحی ممفیس بهترین گزینه برای شماست. ممفیس یکی از سبک‌های تأثیرگذار پست مدرن است که در اوایل دهه ۱۹۸۰ توسط مجموعه‌ی مشهور طراحان میلانی پدیدار شد. اولین نمونه‌های این سبک طراحی به دست طراح ایتالیایی “اتوره سوتساس” (Ettore Sottsass) ساخته شد و تأثیر زیادی بر طراحی دهه‌ی ۸۰ داشت.

طراحی ممفیس با استفاده از رنگ‌های جسورانه، الگوهای متضاد و رویکرد متفاوت خود، در آن دوران بسیار مورد استقبال و توجه قرار گرفت. امروزه طراحی ممفیس به عنوان منبع الهام برای طراحان داخلی، مد، گرافیک، صحنه، لباس و غیره شناخته شده و محبوبیت خود را حفظ کرده است. در این مطلب، با سبک طراحی جذاب و متفاوت ممفیس بیشتر آشنا خواهید شد.

تاریخچه‌ی شکل‌گیری سبک طراحی ممفیس

سبک طراحی ممفیس در اوایل دهه 1980 توسط اتوره سوتساس، معمار و طراح ایتالیایی-اتریشی، پدیدار شد. او با جمع‌آوری گروهی از طراحان جسور و خلاق از سراسر جهان، تلاش کرد تا در دنیای طراحی تغییراتی ایجاد کند. این گروه با سبک چشم‌نواز، بحث‌برانگیز و قانون‌شکنی خود، در سراسر جهان شناخته شد. در جلساتی که این گروه برگزار می‌کردند، آهنگی به نام “Stuck Inside of Mobile with the Memphis Blues Again” از باب دیلن پخش می‌شد. به همین دلیل، گروه خلاق سبک ابداعی خود را “ممفیس” نام‌گذاری کردند.

تأثیرگذاری سبک ممفیس بر هنر دهه‌ی ۸۰ میلادی

سبک طراحی ممفیس با ویژگی‌های خاص خود، شامل عناصر فرهنگ پاپ و داستان‌های تاریخی، به عنوان واکنشی به زیبایی‌شناسی مدرن خطی و تمیز دهه‌های ۱۹۵۰ و ۶۰ و همچنین سبک مینیمال دهه‌ی ۷۰ به‌وجود آمد. آثار اولیه‌ی سوتساس شامل مجسمه‌‌هایی بود که او آن‌ها را “توتم‌ها” نامید و امروزه در موزه‌های معتبر در شهر نیویورک به نمایش گذاشته شده‌اند.

طراحی ممفیس تأثیر گرفته از جنبش آرت‌دکو در دهه‌ی ۱۹۲۰و همچنین پاپ‌آرت در اواسط قرن بود. هر دوی این سبک‌ها، از سبک‌های محبوب آن دوران بودند. در سال ۱۹۸۱، طراحی‌های گروه خلاق ممفیس در نمایشگاه مبمان میلان به نمایش گذاشته شد که واکنش‌های مختلفی را در پی داشت. برخی از مردم طراحی ممفیس را لذت‌بخش می‌دانستند و برخی دیگر آن را زشت و احمقانه تلقی می‌کردند. اما طراحی ممفیس، پیشگامانه و فراتر از زمان خود بود و در ابتدا توسط منتقدان رد شد و مورد تمسخر قرار گرفت.

سوتساس و همکارانش اشیای تزئینی فلزی و شیشه‌ای، اکسسوری، سرامیک، لوازم نورپردازی، منسوجات، مبلمان، ساختمان‌ها، فضاهای داخلی، هویت برند و… را طراحی می‌کردند. همگی این طرح‌ها، غیرمنتظره، قانون‌شکن و سرشار از ایدئالیسم بودند. در یکی از صحبت‌هایش، سوتساس گفت: “وقتی جوان بودم، همه‌ی چیزهایی که درباره‌ی طراحی می‌شنیدم، عملکردگرایی، عملکردگرایی و عملکردگرایی بود! این ویژگی به‌تنهایی کافی نیست، طراحی باید حسی و هیجان‌انگیز نیز باشد و دیگران را به وجد آورد.”

طراحی ممفیس، تأثیرگذار بر فرهنگ عامه بود و در عین حال الهام‌بخش مجموعه‌ای از برنامه‌های تلویزیونی محبوب نیز بود. پس از گذشت ۶ سال از فعالیت گروه ممفیس، در سال ۱۹۸۷ این گروه منحل شد و سوتساس اولین نفر بود که از گروه خارج شد. سایر اعضای گروه به‌صورت پراکنده و انفرادی به فعالیت‌های خود پرداختند.

ویژگی‌های اصلی سبک طراحی ممفیس

ویژگی‌های کلیدی سبک طراحی ممفیس شامل مفاهیم چالش‌برانگیز، برانگیختن احساسات، پرسروصدا، گستاخ، بازیگوش و بی‌بند و بار هستند. این سبک از رنگ‌های روشن در ترکیب‌های غیرمتعارف، الگوهای جسورانه و متضاد، اشکال هندسی ساده، گرافیک سیاه و سفید، لبه‌های گرد و منحنی و خطوط پر پیچ‌ و تاب، اشکالی مانند قیچی و ترازو در پوشش‌های مختلف، ارجحیت اشکال غیرمعمول بر اشکال معمول و رایج، استفاده از رنگ‌های نئونی روشن و رنگ‌‌های اصلی، و الگوهای پررنگ و تکراری استفاده می‌کند.

نمونه‌های تأثیر گرفته از سبک طراحی ممفیس

سبک طراحی ممفیس، تأثیراتی گسترده در دنیای هنر و طراحی داشته است که نمی‌توان آن‌ها را نادیده گرفت. یکی از معروف‌ترین نمونه‌های این تأثیر، آثار طراح لباس مشهور به نام «کارل لاگرفلد» می‌باشد. او یک مجموعه کامل از طرح‌های سوتساس را خریداری کرده و از آن‌ها استفاده کرده است.

همچنین در سال ۲۰۱۵، برند مبلمان خانگی «کارتل» (Kartell) مجموعه‌ی کاملی از محصولات خود را با الهام از طرح‌های سوتساس تولید و به بازار عرضه کرد. اینطرح‌ها، خیره کننده و بسیار زیبا بودند و همگی ویژگی‌های بارز سبک ممفیس را در خود داشتند. این تولیدات، نقش بسیار مؤثری در حفظ زندگی پایدار سبک ممفیس در طراحی امروزی ایفا کردند.

عضو گروه ممفیس به نام «ناتالی دو پاسکیه»، فرش‌ها و لباس‌هایی با الگوبرداری از سبک ممفیس برای برندهای مشهور آمریکایی و فرانسوی طراحی کرده و آن‌ها بسیار محبوب و شناخته شده شدند.

سبک طراحی ممفیس در دنیای مد و فشن

در سال ۲۰۱۱، خانه‌های مد معروفی مانند کریستین دیور، کارل لاگرفلد و میسونی، برای مجموعه‌های لباس خود از سبک طراحی ممفیس الهام گرفتند. همچنین در همین سال، خواننده‌ی مشهور کیتی پری، در مراسم MTV Video Music Awards، لباسی را که الهام گرفته از سبک طراحی ممفیس بود، بر تن کرد. این کار باعث شد که سبک طراحی ممفیس بیش از پیش در بازگشت خودش مورد توجه و محبوبیت قرار گیرد.

در سال ۱۹۹۵، ساعت‌های عقربای اپل واچ با طرح و رنگ‌های الهام گرفته از سبک طراحی ممفیس به عنوان هدیه به مشتریان عرضه می‌شدند.

در سال ۲۰۱۷، شرکت خودروسازی بی‌ام‌و، خودروی BMW i8 خود را با الهام از سبک طراحی ممفیس در رنگ‌هایی که با راهنمایی یکی از اعضای قدیمی گروه ممفیس طراحی شده بود، در هفته‌ی مد میلان به نمایش گذاشت.

طراح مشهور بریتانیایی، کامیل والالا، در سال ۲۰۱۵، در لندن، ساختمانی پنج طبقه را با الهام از سبک طراحی ممفیس طراحی کرد که در طرح آن از رنگ‌های شاد و طرح‌های هندسی استفاده شده بود.

سبک طراحی ممفیس از معماری گرفته تا طراحی خودرو، در تمامی جنبه‌های طراحی و هنری به کار گرفته شده است و هیچ محدودیتی برای استفاده از آن در جبهه‌های مختلف وجود ندارد. شاید بی قید و بندی و جسورانه بودن سبک طراحی ممفیس باعث شده که بسیاری از افراد را به خود جذب کند و منبع الهام بسیاری از طراحان و هنرمندان باشد.

چطور می‌توان از سبک ممفیس در طراحی پیروی کرد؟

برای شروع بهترین راه، استفاده از یک الگوی تکرار شونده با استفاده از اشکال ساده مانند مثلث، دایره و خطوط موج‌دار است. در طراحی گرافیکی، می‌توانید از این اشکال به‌عنوان تصویر پس‌زمینه استفاده کنید. همچنین استفاده از تایپوگرافی با رنگ‌های نئونی و شاداب می‌تواند بسیار خیره‌کننده باشد.

سبک ممفیس به‌دنبال رویکرد جسورانه و متفاوت در طراحی است. پس نترسید و امتحان کنید! از رنگ‌های شاداب و شاخص بهره ببرید، اشکال را بچرخانید و سعی کنید هر طرح جدیدی که خلق می‌کنید، متفاوت و غیر قابل پیش‌بینی به نظر برسد. سعی کنید پیچ و تاب خطوط مدرن را به طرح‌های خود اضافه کنید.

یکی از ویژگی‌های جذاب سبک ممفیس، عدم تابعیت از قوانین و مقررات است. در واقع همین ویژگی باعث ظهور خلاقیت و پدید آمدن طرح‌های خلاقانه و متفاوت می‌شود. برای طراحی به سبک ممفیس، سادگی و مینیمالیسم خسته کننده است، بنابراین باید ساده‌گرایی را فراموش کرده و ذهن خود را رها کرده تا طرح‌های خلاقانه، عجیب و متفاوت خلق کنید، زیرا طراحان ممفیس بر این باورند که سادگی و مینیمالیسم می‌تواند خسته کننده باشد.

در نهایت، برای موفقیت در طراحی به سبک ممفیس، باید شجاعت و خلاقیت خود را به کار بگیرید و از قوانین معمول خارج شوید. با ایجاد طرح‌هایی شگفت‌انگیز و متفاوت، می‌توانید به خلق اثری بی‌نظیر و شگفت‌انگیز در طراحی کمک کنید.

جمع بندی

سبک طراحی ممفیس به عنوان یکی از متفاوت‌ترین و جسورانه‌ترین سبک‌های هنری شناخته می‌شود. این سبک در اعتراض به عملکردگرایی و ساده‌گرایی به‌وجود آمده و همواره بازتابی از حس جسارت، بی‌قید و شرطی و هیجان را یادآوری می‌کند. این سبک در ابتدا مورد تمسخر منتقدان قرار گرفت، اما با گذر زمان به یکی از پرطرفدارترین سبک‌های هنر تبدیل شد و هنوز هم در بسیاری از طراحی‌ها الهام‌بخش طراحان برجسته و مشهور در سراسر جهان است.